Edukowali, działali, strajkowali, ale też byli mordowani za tajne nauczanie. Jubileusz ZNP w Sokołowie Podlaskim.

W poniedziałek, 20 października, Związek Nauczycielstwa Polskiego w powiecie sokołowskim świętował 120-lecie istnienia. Spotkanie w Sokołowskim Ośrodku Kultury wypełnione było wspomnieniami o pracy związkowców dla lokalnej społeczności.

Jubileuszową galę poprowadzili prezes sokołowskiego oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego Anna Chmiel oraz Grzegorz Nowotniak.

- Związek Nauczycielstwa Polskiego powstał w 1905 roku z połączenia organizacji działających w zaborach, początkowo pod nazwą Związek Nauczycieli Ludowych w Pilaszkowie koło Łowicza. Kluczowe wydarzenia w jego historii obejmują zjednoczenie organizacji nauczycielskich z Królestwa Polskiego i Galicji w 1919 r., tzw Sejm Nauczycielski, przekształcenie w Tajną Organizację Nauczycielską (TON) w czasie II wojny światowej i działalność w podziemiu. Po wojnie zarejestrowano jednolite ZNP. W 1981 roku w związku ze stanem wojennym, działalność ZNP została zawieszona, a następnie wznowiona w 1983 roku – przypomniała prezes Anna Chmiel.

Pani prezes wspominała postaci związane ze związkiem przez lata działalności, także lokalnie.

- Spotykamy się, by uczcić dziś organizację, która od 1905 r. niestrudzenie stoi na straży wartości takich, jak: solidarność, sprawiedliwość i godność nauczycielskiego zawodu. To dzięki zaangażowaniu tysięcy pedagogów w całej Polsce, także tu, w powiecie sokołowskim, polska szkoła pozostaje miejscem nie tylko nauki, ale także wychowania, wsparcia i serca. ZNP zawsze stał po stronie ludzi, edukacji i wartości, które kształtują nowe pokolenia. Dzisiejsze nasze spotkanie to wspólny hołd dla tych, którzy tę historię tworzyli – podkreślił Grzegorz Nowotniak.

Oprawę artystyczną uroczystości zapewnili uczniowie z I Liceum oraz Zespołu Szkół w Sabniach.

Ciekawą prelekcję o historii szkolnictwa w Sokołowie Podlaskim, obrazowaną archiwalnymi fotografiami zaprezentował Piotr Rybak z Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta działającej w Miejskiej Bibliotece Publicznej i gromadzącej cenne informacje o lokalnych wydarzeniach z przeszłości.

Pan Piotr przypomniał m.in., że przed I wojną światową w mieście istniała właściwie tylko jedna powszechna szkoła podstawowa, mniej więcej w miejscu, gdzie dziś jest „Trójka”. Były w niej dwie klasy, a językiem był rosyjski. Zachowały się zdjęcia uczniów tej szkoły, działała dalej po odzyskaniu niepodległości. Poziom analfabetyzmu przed I wojną światową był zatrważający, około 70 proc. mieszkańców miasta nie umiało czytać ani pisać.

Na fotografiach uczestnicy spotkania mogli obejrzeć, jak przed II wojną światową wyglądały obecne budynki Szkoły Podstawowej nr 2 i nr 4, warunki pracy nauczycieli, twarze nauczycieli, którzy wówczas pracowali w sokołowskich szkołach. Wyjątkową postacią był Władysław Prawecki - pierwszy prezes sokołowskiego, przedwojennego ZNP, zamordowany przez Niemców za organizację tajnego nauczania.

Liczymy, że pan Piotr wzorem innych tematów zaprezentuje informacje z prezentacji w formie filmu na YouTube.

Na spotkaniu historię i ludzi związanych z sokołowskim oddziałem ZNP przedstawiła Danuta Zadrożna, która była prezesem Oddziału ZNP w Sokołowie Podlaskim aż przez pięć kadencji. Wspominała osoby, z którymi rozpoczynała związkową działalność w Sokołowie: Wandę Młynik (pogrzeb pani Wandy odbył się w dniu jubileuszu) i Andrzeja Kublika. Opowiadała o fatalnych warunkach lokalowych, z jakimi przez lata borykał się związek – nową siedzibę ma dopiero od 2005 r. Wspominała nauczycieli, samorządowców i działalność ZNP, m.in. strajki w obronie interesów środowiska nauczycielskiego w latach 90. i późniejszych.

Na zakończenie Danuta Zadrożna wymieniła miejsca uhonorowane nazwiskami nauczycieli w powiecie sokołowskim. Patronami szkół zostali Henryk Jankowski – Zespół Oświatowy w Czerwonce (nie istnieje); Marianna Frąckowiak – Zespół Oświatowy w Skibniewie; Róża Król – ZO w Nowej Wsi; Paweł Kamiński - SP nr 6 oraz Publiczne Gimnazjum nr 1 w Sokołowie Podlaskim. W nazwach ulic pojawili się: Władysław Prawecki w Sokołowie Podlaskim oraz Kazimierz Krysiak w Sterdyni. Pamiątkowe tablice ufundowano dla Wiktora Szajkowskiego w Sokołowie Podlaskim i Rozbitym Kamieniu, Eustachego Czumy w szkole w Czekanowie i Kazimierza Krysiaka w kościele w Sterdyni.

- Jesteśmy trampoliną, która popycha świat do przodu, ale też uczymy się też od dzieci,. One są również dla nas trampoliną. Życzę wszystkim dużo zdrowia, siły, wszelkiej pomyślności i wsparcia nie tylko ze strony ministerstwa i związku, ale i wsparcia koleżeńskiego między sobą – zwróciła się na koniec do nauczycieli prezes Anna Chmiel.

Gratulacje i życzenia członkom ZNP złożyli starosta Adam Góral i wicestarosta Zbigniew Czerkas. - Na kolejne, pełne sukcesów lata życzymy realizacji wielu pomyślnych działań, które wpisują się w potrzeby i odpowiadają wyzwaniom współczesnej edukacji – podkreślili.

Burmistrz miasta Sokołów Podlaski Iwona Kublik dziękując zaznaczyła, że „wieloletnia działalność na rzecz oświaty to nie tylko historia zaangażowania i walki o prawa nauczycieli, ale także nieoceniony wkład w rozwój edukacji i kształtowanie kolejnych pokoleń sokołowian”.

W imieniu samorządowców z powiatu sokołowskiego wystąpili burmistrz Kosowa Lackiego Jan Słomiak i wójt gminy Repki Apolonia Stasiuk. - Dziękujemy za dobrą współpracę, układa się ona znakomicie – podkreśliła pani wójt.

Życzenia złożyli też dyrektorzy placówek powiatowych z miasta i powiatu. Dyrektor Adam Czesławiak przypomniał, że ZNP to najstarszy związek zawodowy w Polsce. Dodał, że praca nauczycieli to wyjątkowa misja – wspominał swojego dziadka, Franciszka Jazurka, który był nauczycielem w Repkach i w czasie II wojny światowej działał w TON-ie.
- Niech ten związek trwa i rozwija się i zawsze będzie ważny dla społeczności związanej z edukacją – dodał na koniec.

Maria Szmeja, prezes Oddziału Siedlce, członek Zarządu Okręgu Mazowieckiego ZNP podkreślała dobrą współpracę oddziałów siedleckiego i sokołowskiego. - Dziękuję samorządowcom, że z  tak wielkim szacunkiem odnosicie się do pracy nauczycieli. W imieniu mazowieckiego ZNP życzę wielu sukcesów i mam nadzieję, że środowisko oświatowe będzie tak zjednoczone i zdeterminowane w obronie naszych interesów, jak przez te 120 lat - mówiła.

Po części oficjalnej była okazja do rozmów przy kawie i ciastkach, słodki poczęstunek zapewnił Zespół Szkół nr 1.