Pierwszy numer o powstaniu

Są i fotografie

Dokumentowanie przeszłości miasta i powiatu, inicjowanie badań historycznych, ich publikacja i popularyzacja ? to najważniejsze cele, jakim służyć ma ?Sokołowski Rocznik Historyczny?. Niedawno ukazał się jego pierwszy numer.

- Idea stworzenia takiego wydawnictwa zrodziła się kilka lat temu. Jednak bezpośrednim bodźcem do jej realizacji była organizacja sesji naukowej, poświęconej 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Wygłoszone wówczas referaty warte są tego, by je upowszechnić ? mówi Maria Koc, dyrektor Sokołowskiego Ośrodka Kultury i członek Komitetu Redakcyjnego rocznika. ? W przyszłości nasze wydawnictwo temu właśnie będzie służyć ? publikacji i popularyzacji artykułów naukowych, dokumentujących przeszłość Sokołowa Podlaskiego.

Historia to ich pasja

- Poprzez realizację różnorodnych projektów chcemy budować tożsamość i patriotyzm wśród współczesnego młodego pokolenia i przekazać kolejnym wiedzę historyczną, związaną z naszym miastem. Kilka lat temu na zlecenie samorządu opracowana została monografia ?Sokołów Podlaski. Dzieje miasta i okolic?. W opracowaniu tym znalazło się wiele informacji o dziejach miasta dotąd nam nieznanych. Jestem przekonany, że ?Sokołowski Rocznik Historyczny? będzie znakomitym uszczegółowieniem monografii ? podkreśla burmistrz Sokołowa Bogusław Karakula. ? Zwłaszcza, że z wydawnictwem związani są wybitni historycy, pasjonaci historii Podlasia i wschodniego Mazowsza.

Członkami Zespołu Redakcyjnego są: Maria Koc, wieloletni wiceburmistrz miasta Jerzy Maksjan ? przewodniczący oraz pasjonat lokalnej historii, nauczyciel Gimnazjum nr 2 i Zespołu Szkół nr 1w Sokołowie Jacek Odziemczyk. Zaproszenie do pracy w Radzie przyjęli: biskup drohiczyński Antoni Pacyfik Dydycz, prof. Ryszard Mazurowski, dr Grzegorz Ryżewski, dr Grzegorz Welik, dr Edward Kopówka, ks. dr Zenon Czumaj, mecenas Bogusław Niemirka i mgr Roman Postek.

Znane i nieznane

Osoby zaangażowane w przygotowanie styczniowej sesji naukowej oraz ?Sokołowskiego Rocznika Historycznego? zadbały o to, by przedstawić różne aspekty przebiegu powstania styczniowego na naszym terenie. Dr Mirosław Roguski przeanalizował tradycje powstańcze na pograniczu Mazowsza i Podlasia. Punktem wyjścia do rozważań stały słowa Jakuba Lelewela, który wskazał na ?obowiązek moralny każdego Polaka ? którym jest podejmowanie walki, łącznie z walką zbrojną, w każdej sytuacji, nawet kosztem własnego życia?.

Jacek Odziemczyk przygotował artykuł o ks. Stanisławie Brzósce, ostatnim dowódcy powstania styczniowego. Pisze m.in. o wątpliwościach co do daty urodzenia bohatera, różnych wersjach jego nazwiska, przytacza wiele ciekawostek z biografii księdza generała.

Innej ciekawej postaci związanej z powstaniem ? Władysławowi Rawiczowi z Grochowa ? poświęcił swój referat dr Grzegorz Welik. Powszechnie szanowany cywilny naczelnik województwa podlaskiego został aresztowany przez władze carskie, w listopadzie 1863 r. skazany na śmierć i powieszony w Siedlcach. ?Istniała jednak szansa, że właściciel Grochowa ocali życie, bowiem o to życie walczyło wielu ludzi? ? pisze Grzegorz Welik. ??Do generała Drejera kołatała delegacja chłopów z Grochowa, prosząc o łaskę dla swojego dziedzica. Matka Rawicza zabiegała o życie syna poprzez zagraniczne koneksje u króla Belgów (?) i samego cara. W jego sprawie do Petersburga udał się jego sąsiad, książę Sergiusz Golicyn ze Starejwsi. (?). Zabiegi te odniosły skutek i car wydał akt ułaskawienia. Tyle, że podwładni cara postanowili wyrok wykonać, aby dać przykład, że nawet najwyższe konekcje nie są w stanie ocalić tego, kto śmiał podnieść rękę na Imperium?.

Są i fotografie

W roczniku znajdziemy też interesujące referaty Bogusława Niemirki oraz dra Rafała Dmowskiego. Jacek Odziemczyk przedstawia miejsca pamięci związane z powstaniem na terenie powiatu sokołowskiego. Całość uzupełnia esej Grzegorza Wąsowskiego zatytułowany ?Krótka refleksja o paralelności na marginesie tekstu prof. A. Nowaka o Powstaniu Styczniowym, czyli rzecz o ?uziemionych? politrukach i dzielnych kowalach?, recenzja książki ?Żydzi na Podlasiu? i skany ciekawych fotografii.

Kolejny, przyszłoroczny numer ?Sokołowskiego Rocznika Historycznego? ma nawiązywać do 590. rocznicy uzyskania praw miejskich przez Sokołów Podlaski.

BG