Miasto Sokołów Podlaski rozpoczęło obchody 600-lecia

Zainaugurowała je uroczysta sesja Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaskim, której towarzyszyły prelekcje o historii. Obchody zaplanowano na dwa lata.

W czwartek, 20 kwietnia, dokładnie rok przed 600-leciem nadania naszemu miastu praw miejskich rozpoczęły się obchody jubileuszu. Rozpoczęła je Msza Św. w kościele salezjańskim, po niej delegacja samorządu złożyła kwiaty pod Pomnikiem Czynu Niepodległościowego.

Na inaugurację w Sokołowskim Ośrodku Kultury zorganizowano uroczystą sesję Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaskim. Poza władzami miasta, na czele z burmistrzem Bogusławem Karakulą i zastępcą Krzysztofem Dąbrowskim, radnymi z przewodniczącym Waldemarem Hardejem i mieszkańcami wzięli w niej parlamentarzyści: senator Maria Koc, senator Waldemar Kraska, poseł Maciej Górski, a posła Krzysztofa Tchórzewskiego reprezentował radny wojewódzki Wojciech Kudelski. Przyjechały delegacje z miast partnerskich – Dubna na Ukrainie, Jekabpils na Łotwie i Czerwionki-Leszczyny. Nie zabrakło samorządowców z Łosic i Węgrowa oraz z naszego powiatu, dyrektorów szkół, przedszkoli i różnych instytucji. Na sali byli też obecni radni poprzednich kadencji, burmistrz Sokołowa z lat 1992-1998 Waldemar Witkowski i wielu innych gości.

Wszyscy biorący udział w sesji radni poparli projekt okolicznościowej uchwały Rady Miejskiej. Zapisano w niej m.in., że obchody 600-lecia nadania praw miejskich trwać będą od 20 kwietnia 2023 r. do 20 kwietnia 2025 r. Składać się będą na nie m.in. działania edukacyjne i konferencje historyczne, wydawnictwa popularno-naukowe, wykonanie murali miejskich o tematyce historycznej, Dni Sokołowa i inne wydarzenia artystyczne, upamiętnienie dawnych społeczności miasta, czy rewitalizacja Sokołowskiego Szlaku Historycznego.

W części poświęconej historii Iwona Górska, historyk, kierownik Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Białymstoku przypomniała działania związane z opracowaniem monografii Sokołowa Podlaskiego i badania nad dziejami miasta.

Dr Grzegorz Ryżewski, historyk z NID w Białymstoku omówił kilka wątków z dziejów miasta. Przypomniał, że Sokołów Podlaski jest najstarszym miastem na historycznym Podlasiu. Gród nad Cetynią otrzymał prawa miejskie na prawie magdeburskim, na wzór średzki 20 kwietnia 1424 roku, z rąk Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda. Tykocin otrzymał lokację miejską rok później, Drohiczyn - 5 lat później, a Węgrów – w 1441 r. Dr Ryżewski przypomniał, że pierwszym właścicielem został Mikołaj Sepieński z Sepna (przez wiele lat określany błędnie jako Mikołaj Depeński) – sekretarz i dworzanin Witolda. To Mikołaj Sepieński był też fundatorem pierwszego kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej, św. Michała Archanioła, św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy. Za początek parafii sokołowskiej uważa się datę 12 maja 1415 r.

Kolejnymi właścicielami miasta Sokołów Podlaski były rody: Kiszków (1508-1592), Radziwiłłów (1592-1668), Krasińskich (1668 – II połowa XVII w.), Ogińscy (do 1833), a następnie Karol Kobyliński (1833-1843), Elżbieta Hirschman (1843-1849), a następnie jej syn. W 1867 r. Sokołów przeszedł na własność państwa i został miastem powiatowym.

Grzegorz Ryżewski mówił też o osobach, które na przestrzeni lat pełniły w Sokołowie funkcję burmistrza i o historii miejskiego ratusza.

W części przeznaczonej na wystąpienia gości jako pierwszy głos zabrał Wasyl Antoniuk, mer partnerskiego Dubna. Przekazał upominki, podkreślił, że Sokołów Podlaski był pierwszym samorządem, który ruszył z pomocą dla jego miasta po ataku Rosji na Ukrainę w ubiegłym roku. Wzruszony dziękował sokołowianom za wsparcie i pomoc. Przekazał też burmistrzowi przyznane dla Sokołowa Podlaskiego najwyższe odznaczenienadawane przez tamtejszy samorząd, „Medal za Zasługi”.

Gratulacje złożyli też przedstawiciele miasta i gminy Czerwionaka-Leszczyny na czele z przewodniczącym rady Bernardem Strzodą oraz burmistrz miasta Jekabpils na Łotwie Raivis Ragainis. Głos zabrali też burmistrz Węgrowa Paweł Marchela, senator Waldemar Kraska, starosta Elżbieta Sadowska, wicestarosta Ryszard Domański, wójt gminy Sokołów Podlaski Janusz Kur.

Radny Sejmiku Województwa i były prezydent Siedlec Wojciech Kudelski (pochodzi z Rozbitego Kamienia) odczytał list od posła Krzysztofa Tchórzewskiego, ale podzielił się też swoimi osobistymi refleksjami. - Sokołów Podlaski to dla mnie szczególne miasto, bo pierwsze, jakie zobaczyłem. Tata przywiózł mnie tutaj z Rozbitego Kamienia na targ i byłem pełen zachwytu dla budynków cukrowni i domów, które się tu znajdowały. Dziadek opowiadał mi o swoich związkach z Sokołowem Podlaskim, opowiadał przekaz ustny swojego ojca z egzekucji księdza Brzóski, jak ksiądz Brzóska dał katu swoją srebrną tabakierę i zakończył życie słowami „Niech żyje Polska”. Dziadek chodził tutaj do ruskiej szkoły i za każde polskie słowo dostawał drewnianym piórnikiem „w łapę”, aż ręka puchła. (…) Potem były przykre spotkania z miastem: rozstrzelanie kierownika szkoły w Rozbitym Kamieniu pan Wiktora Szajkowskiego. Stąd wywieziony był na Sybir brat mojego ojca Aleksander Kudelski. Stąd ojciec powędrował do więzienia na Pawiaku, cudem tam ocalał. W Sokołowie brat mojej mamy Franciszek Paczuski został rozstrzelany przez UB. To przykre historie, po co o nich mówię? Żebyśmy dbali o to miasto i o Polskę. Żeby państwo polskie było silne, żeby nigdy żaden Szwed, Austriak, Niemiec czy Rusek nie czynił z nas niewolników. Jeśli nie będzie silnego państwa, to historia będzie się powtarzała. Szczęść Boże Sokołowowi Podlaskiemu i jego mieszkańcom – podkreślił Wojciech Kudelski.

Dyrektor SOK Marcin Celiński, który prowadził spotkanie, odczytał też list gratulacyjny od senator Marii Koc i relację znanego podróżnika Georga Forstera, uczestnika słynnej wyprawy Jamesa Cooka. Jesienią 1784 r. podróżował on trasą z Warszawy do Wilna i opisywał mijane miejscowości. Tak zapamiętał nasze miasto: „O godzinie dwunastej przybyłem do Sokołowa. Jest to miłe, czyste miasteczko, domy drewniane, kryte gontem, wokoło rynku jednak murowane i bardzo ładne. Poczta ma bardzo ładny pokój dla gości”.

Oprawę artystyczną spotkania zapewnił Zespół Pieśni i Tańca „Sokołowianie”.

ZDJĘCIA: BOŻENA GONTARZ-GÓRZNA, PAWEŁ KRYSZCZUK (SOK)