Repki. Wystawa o unitach podlaskich w Gminnym Ośrodku Kultury.

Na spotkaniu o czasach prześladowań podlaskich unitów od 1874 r. praktycznie do I wojny światowej opowie autor wystawy historyk regionalista Bogusław Niemirka.

Archiwum Państwowe w Siedlcach, Wójt Gminy Repki oraz Gminny Ośrodek Kultury w Repkach zapraszają na otwarcie wystawy archiwalnej „Unici podlascy 1874-2024”. 

Wystawa o unitach podlaskich przybliża pamięć o prześladowaniach ze strony rosyjskiego aparatu państwowego, które wydarzyły się półtora wieku temu. Represje na tle religijnym objęły wówczas całą populację unickich mieszkańców Podlasia, którzy m.in. należeli do dawnych unickich parafii w Sokołowie Podlaskim i sześciu parafii wiejskich, w tej liczbie parafii w Rogowie, Szkopach i Sawicach. Na początku 1875 r. w ramach akcji zmuszenia mieszkańców do składania podpisów na przejście na prawosławie do Rogowa wkroczył oddział rosyjskiego wojska. Przez kilka tygodni żołnierze katowali mieszkańców Rogowa, włącznie z kobietami i dziećmi, wyrzynali bydło i wyjadali ich zapasy. Szczególna formą okrucieństwa było męczenie przez kozaków na oczach wszystkich spędzonych mieszkańców wsi ich wołów i krów. Według publikacji z epoki księdza Józefa Pruszkowskiego opisującego te wydarzenia na podstawie relacji sokołowskiego proboszcza ks. Andrzeja Karnickiego, w wyniku obrażeń od kozackich nahajek zmarły wtedy Antonina Bartosiak i Katarzyna Jaromczuk. Ich mężowie byli wcześniej wywiezieni do siedleckiego więzienia.

Mimo 30 lat stałych prześladowań dawni unici nie ulegli. Od 1880 r. podlaskie wsie gościły misjonarzy-jezuitów z Galicji którzy potajemnie chrzcili dzieci i dawali śluby. W archiwach zachowały się relacje z tych misji jezuitów, wśród nazwisk ich przewodników po podlaskich wsiach, wymieniane jest także nazwisko Grzegorza Hardeja z Repek.

W 1905 r. dawni unici wpisali się do „Liber Conversorum” parafii w Wyrozębach jako katolicy. Byli to przodkowie poważnej części dzisiejszych mieszkańców Gminy Repki.

Otwarcie wystawy: niedziela, 19 stycznia 2025 r., godz. 12.00, siedziba GOK w Repkach.

INFORMACJA: GOK REPKI